اعلامية‌ كنفرانس‌ جهاني‌ زن‌

پكن‌ سپتامبر 1995 (33)
1. ما دولتهاي‌ شركت‌كننده‌ در چهارمين‌ كنفرانس‌ جهاني‌ دربارة‌ زنان‌،

2. كه‌ در اينجا، در پكن‌، در پنجاهمين‌ سال‌ تأسيس‌ سازمان‌ ملل‌ متحد گرد آمده‌ايم‌،

3. عزم‌ جزم‌ كرده‌ايم‌ تا اهداف‌ برابري‌، توسعه‌ و صلح‌ براي‌ عموم‌ زنان‌ را در سراسر جهان‌ به‌ سود كل‌ بشريت‌ پيش‌ بريم‌،

4. اعلام‌ مي‌كنيم‌ آراء عموم‌ زنان‌ را از سراسر جهان‌ دريافت‌ كرده‌ايم‌ و به‌ چندگوني‌ زنان‌ و نقش‌ها و شرايط‌ آنان‌ توجه‌ داريم‌، ياد زناني‌ كه‌ در گذشته‌ اين‌ راه‌ را هموار كرده‌اند گرامي‌ مي‌داريم‌ و از اميدي‌ كه‌ قلوب‌ جوانان‌ را آكنده‌ است‌ الهام‌ مي‌گيريم‌،

5. تصديق‌ مي‌كنيم‌ كه‌ در دهة‌ گذشته‌ منزلت‌ زنان‌ از پاره‌اي‌ جهات‌ مهم‌ پيشرفت‌ كرده‌ ولي‌ اين‌ پيشرفت‌ در همه‌ جا يكسان‌ نبوده‌ و نابرابري‌ زنان‌ و مردان‌ همچنان‌ دوام‌ آورده‌ است‌ و از اينرو موانع‌ اصلي‌ كه‌ پي‌آيندهايي‌ جدي‌ براي‌ بهزيست‌ عموم‌ مردمان‌ خواهند داشت‌ همچنان‌ برجاست‌،

6. نيز تصديق‌ مي‌كنيم‌ كه‌ اين‌ موقعيت‌ با فقر روبه‌ رشدي‌ كه‌ حيات‌ اكثريت‌ مردم‌ جهان‌، به‌ ويژه‌ زنان‌ و كودكان‌، را متأثر مي‌سازد و ريشه‌هاي‌ آن‌ در حيطه‌هاي‌ ملي‌ و بين‌المللي‌ هر دو قرار دارد تشديد مي‌يابد،

7. خود را بيدريغ‌ وقف‌ مقابله‌ با اين‌ محدوديت‌ها و موانع‌ مي‌كنيم‌ تا از اين‌ طريق‌ پيشرفت‌ زنان‌ و توانمندسازي‌ آنان‌ را در سراسر جهان‌ فراتر بريم‌ و برآنيم‌ كه‌ اين‌ امر هم‌ اينك‌ نيازمند اقدام‌ فوري‌ در ساية‌ اميد، همكاري‌ و همبستگي‌ است‌ تا ما را به‌ پيش‌ ببرد و به‌ قرن‌ آينده‌ رهنمون‌ شود.

بر تعهد خود به‌ موارد ذيل‌ مجدداً تأكيد مي‌ورزيم‌:

8. به‌ حقوق‌ برابر و حيثيت‌ ذاتي‌ انساني‌ زنان‌ و مردان‌ و ساير مقاصد و اصولي‌ كه‌ در منشور ملل‌ متحد ثبت‌ گرديده‌، به‌ اعلامية‌ جهاني‌ حقوق‌ بشر و ساير اسناد بين‌المللي‌ حقوق‌ بشر، بويژه‌ كنوانسيون‌ امحاي‌ جميع‌ صور تبعيض‌ عليه‌ زنان‌ و كنوانسيون‌ حقوق‌ كودك‌ و همچنين‌ كنوانسيون‌ امحاي‌ خشونت‌ عليه‌ زنان‌ و اعلامية‌ حق‌ توسعه‌؛

9. به‌ تضمين‌ اجراي‌ كامل‌ حقوق‌ بشر مربوط‌ به‌ زنان‌ و كودكان‌ دختر به‌ عنوان‌ بخش‌ جدايي‌ناپذير و پيوسته‌ و تقسيم‌ناپذير جميع‌ حقوق‌ بشر و آزادي‌هاي‌ بنيادين‌؛

10. به‌ مبنا قراردادن‌ وفاق‌ و پيشرفتي‌ كه‌ در گردهمايي‌هاي‌ سران‌ و كنفرانس‌هاي‌ پيشين‌ ملل‌ متحد در جهت‌ هدف‌ حصول‌ برابري‌، توسعه‌ و صلح‌ حاصل‌ آمده‌ است‌: دربارة‌ زنان‌ در نايروبي‌ به‌ سال‌ 1995، دربارة‌ كودكان‌ در نيويورك‌ به‌ سال‌ 1990، دربارة‌ محيط‌ زيست‌ و توسعه‌ در ريو دوژانيرو به‌ سال‌ 1992، درباره‌ حقوق‌ بشر در وين‌ به‌ سال‌ 1993، دربارة‌ جمعيت‌ و توسعه‌ در قاهره‌ به‌ سال‌ 1994، دربارة‌ توسعه‌ اجتماعي‌ در كپنهاك‌ به‌ سال‌ 1995؛

11. به‌ حصول‌ كامل‌ و اجراي‌ مؤثر راهبردهاي‌ آينده‌نگر نايروبي‌ براي‌ پيشرفت‌ زنان‌؛

12. به‌ توانمندسازي‌ و پيشرفت‌ زنان‌، از جمله‌ حصول‌ حق‌ آزادي‌ انديشه‌، وجدان‌، دين‌ و عقيده‌ و از اين‌ طريق‌ كمك‌ به‌ رفع‌ نيازهاي‌ علم‌الاخلاقي‌، اخلاقي‌، رواني‌ و فكري‌ زنان‌ و مردان‌، به‌ انفراد يا همراه‌ با ديگران‌، و از اين‌ طريق‌ تضمين‌ تحقق‌ توان‌ بالقوه‌ كامل‌ آنان‌ در جامعه‌ و شكل‌ بخشيدن‌ به‌ زندگي‌شان‌ برابر آمالي‌ كه‌ خود دارند.

ما پذيرفته‌ايم‌ كه‌:

13. توانمندسازي‌ زنان‌ و مشاركت‌ كامل‌ آنان‌ بر پاية‌ برابري‌ در همة‌ زمينه‌هاي‌ جامعه‌، از جمله‌ مشاركت‌ در فرآيند تصميم‌گيري‌ و دسترسي‌ به‌ قدرت‌، براي‌ حصول‌ برابري‌، توسعه‌ و صلح‌، لزوم‌ بنيادين‌ دارد؛

1. حقوق‌ زنان‌، حقوق‌ بشر است‌؛

15. حقوق‌، فرصت‌ها و دسترسي‌ برابر به‌ منابع‌، تسهيم‌ برابر مسئوليت‌هاي‌ خانواده‌ ميان‌ مردان‌ و زنان‌ و شراكتي‌ هماهنگ‌ ميان‌ آنان‌ در تحقق‌ بهزيست‌ خود و خانواده‌هايشان‌ و نيز در تحكيم‌ دموكراسي‌، امور خطيراند؛

16. امحاي‌ فقر بر اساس‌ رشد اقتصادي‌ پيگير(34) ، توسعة‌ اجتماعي‌، حفظ‌ محيط‌ زيست‌ و عدالت‌ اجتماعي‌ مستلزم‌ مداخلة‌ زنان‌ در توسعة‌ اقتصادي‌ و اجتماعي‌، فرصت‌هاي‌ برابر ومشاركت‌ كامل‌ و برابر زنان‌ و مردان‌ به‌ عنوان‌ كارگزاران‌ و بهره‌برداران‌ توسعة‌ پاينده‌ و مردم‌مدار است‌؛

17. تصديق‌ و تأكيد مجدد و صريح‌ بر اينكه‌ حق‌ عموم‌ زنان‌ در كنترل‌ جميع‌ جنبه‌هاي‌ سلامت‌ خود، به‌ ويژه‌ زادخيزي‌شان‌ براي‌ توانمندسازي‌ آنان‌ لزوم‌ بينادين‌ دارد؛

18. صلح‌ در سطوح‌ محلي‌، ملي‌، منطقه‌اي‌ و جهاني‌ قابل‌ دسترس‌ است‌ و با پيشرفت‌ زنان‌ كه‌ يك‌ نيروي‌ بنيادين‌ براي‌ رهبري‌، حل‌ و فصل‌ مناقشات‌ و پيشبرد صلحي‌ پايدار دركلية‌ سطوح‌ هستند پيوندهاي‌ جدايي‌ناپذير دارد.

19. ضرورت‌ اقتضا مي‌كند كه‌ با مشاركت‌ كامل‌ زنان‌، برنامه‌ها و خط‌ مشي‌هاي‌ حساس‌ به‌ جنسيت‌، مؤثر و كارآمد كه‌ متقابلاً يكديگر را تقويت‌ كنند، منجمله‌ برنامه‌ها و خط‌ مشي‌هاي‌ توسعه‌، در كليه‌ سطوحي‌ كه‌ توانمندسازي‌ و پيشرفت‌ زنان‌ را بپرورد، طراحي‌، اجرا و نظارت‌ گردند.

20. مشاركت‌ و كمك‌ همه‌ بخش‌هاي‌ جامعة‌ مدني‌، به‌ ويژه‌ گروه‌ها و شبكه‌هاي‌ زنان‌ و ساير سازمان‌ها ي‌ غيردولتي‌ و سازمان‌هاي‌ مبتني‌ بر اجتماع‌، ضمن‌ احترام‌ كامل‌ به‌ خودمختاري‌ آنها، با همكاري‌ دولت‌ها، در اجرا و پيگيري‌ مؤثر اين‌ كار پاية‌ عمل‌ حائز اهميت‌ است‌.

21. اجراي‌ اين‌ كار پاية‌ عمل‌ مستلزم‌ تعهد دولت‌ها واجتماع‌ جهاني‌ است‌. دولت‌ها و اجتماع‌ بين‌المللي‌ با تقبل‌ تعهدات‌ ملي‌ و بين‌المللي‌ جهت‌ عمل‌، منجمله‌ تعهداتي‌ كه‌ در اين‌ كنفرانس‌ پذيرفته‌اند، ضرورت‌ اتخاذ عمل‌ حائز اولويت‌ جهت‌ توانمندسازي‌ و پيشرفت‌ زنان‌ را تصديق‌ مي‌كنند.

مصمم‌ هستيم‌:

22. تلاش‌ها و اقدامات‌ را تشديد نماييم‌ تا اهداف‌ و رهبردهاي‌ آينده‌نگر نايروبي‌ براي‌ پيشرفت‌ زنان‌ تا پايان‌ اين‌ قرن‌ حاصل‌ گردند.

23. برخورداري‌ كامل‌ زنان‌ و كودكان‌ دختر را از جميع‌ حقوق‌ بشر و آزادي‌هاي‌ بنيادين‌ تضمين‌ كنيم‌ و اقدامات‌ مؤثري‌ عليه‌ موارد نقض‌ اين‌ حقوق‌ و آزادي‌ها اتخاذ نماييم‌؛

24. كلية‌ اقدامات‌ لازم‌ را جهت‌ امحاي‌ جميع‌ صور تبعيض‌ عليه‌ زنان‌ و كودكان‌ دختر معمول‌ داريم‌ و كلية‌ موانع‌ فراروي‌ برابري‌ جنسيتي‌، پيشرفت‌ و توانمندسازي‌ زنان‌ را از ميان‌ برداريم‌؛

25. به‌ ترغيب‌ مردان‌ بپردازيم‌ تا در كلية‌ اقداماتي‌ كه‌ در جهت‌ برابري‌ زن‌ و مرد بعمل‌ مي‌آيد مشاركت‌ كامل‌ داشته‌ باشند؛

26. استقلال‌ اقتصادي‌ زنان‌ را از طريق‌ مختلف‌، منجمله‌ اشتغال‌، ارتقاء ببخشيم‌ و بار فقر پابرجا و روبه‌ تزايد زنان‌ را با مقابله‌ با علل‌ ساختاري‌ فقر از طريق‌ تغيير ساختار اقتصادي‌، تضمين‌ دسترسي‌ برابر همة‌ زنان‌، منجمله‌ زنان‌ روستايي‌، به‌ عنوان‌ كارگزاران‌ مهم‌ توسعه‌، به‌ منابع‌ توليد، فرصتها و خدمات‌ عمومي‌، از ميان‌ برداريم‌؛

27. توسعة‌ پايندة‌ مردم‌ مدار، منجمله‌ رشد اقتصادي‌ پيگير، را از طريق‌ تأمين‌ آموزش‌ پايه‌، آموزش‌ مادم‌العمر، سواد آموزش‌ و پرورش‌ و مراقبت‌ بهداشتي‌ اوليه‌ براي‌ دختران‌ و زنان‌ ارتقاء بخشيم‌؛

28. گامهاي‌ مثبت‌ جهت‌ تضمين‌ صلح‌ براي‌ پيشرفت‌ زنان‌ برداريم‌ و نقش‌ پيشرو زنان‌ را در جنبش‌ صلح‌ تصديق‌ كنيم‌ و به‌ گونه‌اي‌ فعال‌ در جهت‌ خلع‌ سلاح‌ عمومي‌ و كامل‌ تحت‌ بازرسي‌ قاطع‌ و مؤثر بين‌المللي‌ بكوشيم‌ و از مذاكرات‌ بيدرنگ‌ جهت‌ انعقاد پيمان‌ جامع‌ و عام‌ منع‌ آزمايش‌ سلاح‌هاي‌ اتمي‌ كه‌ به‌ نحوي‌ چندجانبه‌ و مؤثر قابل‌ رسيدگي‌ باشد و به‌ خلع‌ سلاح‌ هسته‌اي‌ و جلوگيري‌ از تكثير سلاحهاي‌ هسته‌اي‌ در كلية‌ وجوه‌ آن‌ كمك‌ كند حمايت‌ به‌ عمل‌ آوريم‌؛

29. از جميع‌ صور خشونت‌ عليه‌ زنان‌ جلوگيري‌ كنيم‌ و به‌ امحاي‌ آنها بپردازيم‌؛

30. دسترسي‌ برابر زنان‌ و مردان‌ را به‌ آموزش‌ و مراقبت‌ بهداشتي‌ و رفتار برابر با آنان‌ را در اين‌ موارد تضمين‌ كنيم‌ و آموزش‌ و همچنين‌ بهداشت‌ جنسي‌ و زادآوري(35)‌ زنان‌ را بهبود بخشيم‌؛

31. جميع‌ حقوق‌ بشر مربوط‌ به‌ زنان‌ و دختران‌ را ارتقاء بخشيم‌ و از آنها حمايت‌ نماييم‌؛

32. بر تلاشهايي‌ كه‌ جهت‌ تضمين‌ برخورداري‌ برابر عموم‌ زنان‌ و دختران‌ از جميع‌ حقوق‌ بشر و آزادي‌هاي‌ بنيادين‌ و حذف‌ موانع‌ چندگانه‌اي‌ كه‌ در راه‌ توانمندسازي‌ و پيشرفت‌ آنان‌ به‌ دليل‌ عواملي‌ چون‌ نژاد، سن‌، زبان‌، قوميت‌، فرهنگ‌، دين‌ يا معلوليت‌ يا بومي‌بودن‌ وجود دارد، بيافزائيم‌؛

33. احترام‌ به‌ حقوق‌ بين‌الملل‌، منجمله‌ حقوق‌ بشر دوستانه‌، را، بويژه‌ به‌ منظور حمايت‌ از زنان‌ و دختران‌، تضمين‌ كنيم‌؛

34. توان‌ بالقوة‌ دختران‌ و زنان‌ همة‌ سنين‌ را به‌ كمال‌ توسعه‌ بخشيم‌، مشاركت‌ كامل‌ و برابر آنان‌ را در ساختن‌ جهاني‌ بهتر براي‌ همگان‌ تضمين‌ كنيم‌ و بر نقش‌ آنان‌ در فرآيند توسعه‌ بيافزائيم‌.

ما مصمم‌ هستيم‌ تا:

35. دسترسي‌ برابر زنان‌ به‌ منابع‌ اقتصادي‌، از جمله‌ زمين‌، اعتبارات‌، علوم‌ و تكنولوژي‌، پرورش‌ حرفه‌اي‌، اطلاعات‌، ارتباطات‌ و بازار را به‌ عنوان‌ وسيله‌اي‌ براي‌ پيشبرد بيشتر توانمندسازي‌ و پيشرفت‌ زنان‌ و دختران‌ كه‌ باعث‌ افزايش‌ توانايي‌ آنان‌ در برخورداري‌ از مزاياي‌ دسترسي‌ كامل‌ به‌ اين‌ منابع‌، منجمله‌، از طريق‌ همكاريهاي‌ بين‌المللي‌ مي‌گردد تضمين‌ كنيم‌؛

36. موفقيت‌ كار پاية‌ عمل‌ را كه‌ مستلزم‌ تعهدي‌ پرتوان‌ از سوي‌ دولت‌ها، سازمان‌ها و نهادهاي‌ بين‌المللي‌ در همة‌ سطوح‌ است‌ تضمين‌ كنيم‌. ما عميقاً پذيرفته‌ايم‌ كه‌ توسعة‌ اقتصادي‌، توسعة‌ اجتماعي‌ و حفظ‌ محيط‌ زيست‌ اجزاي‌ وابسته‌ به‌ هم‌ و متقابلاً تقويت‌ كنندة‌ توسعة‌ پاينده‌اند كه‌ چارچوب‌ تلاش‌هاي‌ ما براي‌ حصول‌ كيفيت‌ بالاتر زندگي‌ براي‌ همگي‌ مردم‌ است‌. توسعة‌ اجتماعي‌ عادلانه‌اي‌ كه‌ توانمندسازي‌ فقرا، بويژه‌ زنان‌ فقير را در بهره‌گيري‌ پاينده‌ از منابع‌ محيط‌ زيست‌ تصديق‌ مي‌كند بنياد ضرور توسعة‌ پاينده‌ است‌. همچنين‌، تصديق‌ مي‌كنيم‌ كه‌ رشد اقتصادي‌ پي‌ گسترده‌(36) و پيگير در متن‌ توسعة‌ پاينده‌ لازمة‌ پاينده‌سازي‌ توسعة‌ اجتماعي‌ و عدالت‌ اجتماعي‌ است‌. موفقيت‌ كارپاية‌ عمل‌ مستلزم‌ بسيج‌ منابع‌ كافي‌ در سطوح‌ ملي‌ و بين‌المللي‌ و همچنين‌ منابع‌ جديد و اضافي‌ براي‌ كشورهاي‌ در حال‌ توسعه‌ از جميع‌ مكانيسم‌هاي‌ قابل‌ حصول‌ تأمين‌ مالي‌ است‌ از جمله‌: منابع‌ چند جانبه‌، دو جانبه‌ و خصوصي‌ براي‌ پيشرفت‌ زنان‌، منابع‌ مالي‌ جهت‌ تقويت‌ توان‌ نهادهاي‌ ملي‌، فرومنطقه‌اي‌، منطقه‌اي‌ و بين‌المللي‌، تعهد به‌ حقوق‌ برابر، مسئوليت‌هاي‌ برابر و فرصت‌هاي‌ برابر و مشاركت‌ برابر زنان‌ و مردان‌ در جميع‌ هيأت‌ها و فرآيندهاي‌ سياستگذاري‌ ملي‌، منطقه‌اي‌ و بين‌المللي‌، و استقرار يا تقويت‌ مكانيسم‌هايي‌ در كلية‌ سطوح‌ جهت‌ پاسخگويي‌ به‌ زنان‌ جهان‌؛

37. همچنين‌، موفقيت‌ كارپاية‌ عمل‌ را در كشورهايي‌ كه‌ داراي‌ اقتصاد در حال‌ گذار هستند تضمين‌ كنيم‌. اين‌ كار مستلزم‌ همكاري‌ و مساعدت‌ مستمر بين‌المللي‌ است‌.

38. بدين‌ وسيله‌، ما به‌ عنوان‌ دولتهاي‌ شركت‌كننده‌ در كنفرانس‌، كار پايه‌اي‌ را كه‌ پس‌ از اين‌ خواهد آمد تصويب‌ مي‌كنيم‌ و خود را به‌ اجراي‌ آن‌ متعهد مي‌سازيم‌، و تضمين‌ مي‌كنيم‌ كه‌ ديدگاهي‌ جنسيتي‌ در جميع‌ سياست‌ها و خط‌ مشي‌هاي‌ ما منعكس‌ باشد.

ما مصراً از سازمان‌ ملل‌ متحد، نهادهاي‌ مالي‌ منطقه‌اي‌ و بين‌المللي‌، ديگر نهادهاي‌ منطقه‌اي‌ و بين‌المللي‌ ذيربط‌ و از عموم‌ زنان‌ و مردان‌، و نيز از سازمان‌هاي‌ غيردولتي‌، ضمن‌ احترام‌ كامل‌ به‌ خودمختاري‌ آنان‌، و از كلية‌ بخش‌هاي‌ جامعة‌ مدني‌، در خواست‌ مي‌كنيم‌ كه‌، با همكاري‌ دولت‌ها، خود را كاملاً به‌ كارپاية‌ عمل‌ متعهد سازند و به‌ اجراي‌ آن‌ كمك‌ كنند.


منبع: کتاب گزیده ای از مهم ترین اسناد بین المللی حقوق بشر / تهیه و تنظیم مرکز مطالعات حقوق بشر ; [برای ] سازمان ملل متحد برنامه عمران ملل متحد . -- تهران : دانشگاه تهران ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، 1381
http://www.unic-ir.org/treaties.htm