«گفت‌وگوی سایبری ایران»؛ همایشی برای بهبود وضعیت اینترنت در ایران

کنفرانس «گفت‌وگوی سایبری ایران» که به میزبانی سازمان «اصل ۱۹» در والنسیا برگزار شد٬ با گرد هم آوردن متخصصان و فعالان آزادی اطلاعات و سیاست‌گذاران تکنولوژی و سیاست، سعی دارد به گردش آزاد اطلاعات در ایران کمک کند.

 به ابتکار سازمان «اصل ۱۹» که از سازمان‌های پیش‌گام در عرصه مقابله با سانسور آنلاین و تسهیل گردش آزاد اطلاعات در ایران است٬ روز پنج‌شنبه (۱۴ اسفند٬ ۵ مارس) بیش از ۱۵۰ تن از متخصصان و کنشگران مقابله با فیلترینگ از سازمان‌های گوناگون فعال در عرصه حقوق بشر٬ جامعه مدنی و دنیای سیاست در والنسیای اسپانیا گرد هم آمدند تا به بحث و تعامل درباره راهکارهای بهبود دسترسی ایرانیان به اطلاعات و سرویس‌های دنیای آنلاین بپردازند.

در همایش دو روزه «گفت‌وگوی سایبری ایران» که برای سومین سال متوالی برگزار می‌شود٬ سه نشست با محوریت موضوعاتی نظیر «تاثیر دیپلماسی بر حقوق بشر و توسعه تکنولوژی‌های مرتبط آزادی اطلاعات»٬ «بررسی وضعیت کنونی اینترنت و محدودیت‌های آنلاین در ایران» و «استفاده از تکنولوژی‌های آزادی‌بخش به عنوان کاتالیزور تغییر در جوامع بسته» برگزار شد که در آن متخصصان و فعالان برجسته ایرانی و غیرایرانی از سراسر جهان٬ به تبادل دیدگاه‌های خود پرداختند.

چهره‌هایی نظیر احمد شهید٬ گزارشگر ویژه سازمان ملل برای بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران٬ آلن ایر٬ سخنگوی فارسی‌زبان وزارت خارجه آمریکا٬ اسکات کارپنتر٬ مدیر بخش آزادی بیان گوگل آیدیاز٬ ماریچه اسخاکه٬ نماینده هلندی پارلمان اروپا٬ نازیلا فتحی٬ روزنامه‌نگار٬ محمود عنایت٬ مدیر بنیاد Small Media در لندن٬ جیلین یورک٬ مدیر بخش آزادی بیان بنیاد EFF و بسیاری دیگر از فعالان سرشناس این عرصه دیدگاه‌های خود را در این نشست مطرح کردند و به سوالات مخاطبان پاسخ دادند.

برای غلبه بر محدودیت‌های تکنولوژيک «همیشه راهی وجود دارد»

شعار برگزارکنندگان همایش «گفت‌وگوی سایبری ایران» این است که «همیشه راهی وجود دارد.» ماریچه اسخاکه٬ نماینده هلندی پارلمان اروپا که از سال ۲۰۰۹ پی‌گیرانه تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران را دنبال کرده٬ در این نشست گفت «خیزش مردم ایران در پی انتخابات ۸۸ برای نسلی از تحول‌خواهان در منطقه خاورمیانه الهام‌بخش بوده و سازمان‌دهی مردم با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین در حالی که با سرکوب گسترده مواجه بوده و هستند٬ نکات آموزنده بسیاری برای دیگران داشته است.»

به گفته خانم اسخاکه که در پارلمان اروپا فعالیت‌های منسجمی برای محدود کردن صادرات تکنولوژی‌های جاسوسی و رهگیری اروپایی به رژیم‌های سرکوب‌گری نظیر ایران داشته٬ «قرار دادن حقوق بشر در دستور کار قدرت‌های غربی در تعامل با ایران» باید اولویت جامعه جهانی باشد.

او همچنین با اشاره به دیدارش از ایران که با همراهی هیاتی از نمایندگان اتحادیه اروپا انجام شد٬ گفت عطش و شور خاصی در مردم ایران برای ارتباط با دنیا وجود دارد و آنها می‌خواهند که آزادی‌های رایج در کشورهای آزاد جهان را داشته باشند و آماده پذیرش تغییر برای دست‌یابی به آزادی‌اند.

به گفته او «تکنولوژی‌های نوین ارتباطی٬ همچون اکسیژن برای برقراری ارتباط میان ایران و جهان٬ حیاتی‌اند اما باید به این نکته توجه داشت که همین تکنولوژی‌ها می‌توانند برای سرکوب مردم و رویاهای آزادی‌خواهانه آنها هم مورد استفاده قرار گیرند و ما در این سوی جهان باید مطمئن شویم که مستقیم یا غیرمستقیم در سرکوب آنها مشارکت نمی‌کنیم.»

احمد شهید٬ گزارشگر ویژه سازمان ملل برای بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران هم در این نشست با ابراز نگرانی از رخدادهایی نظیر افزایش اعدام‌ها در ایران٬ گفت: «اگرچه دولت نشان می‌دهد که مایل است تغییراتی ایجاد کند٬ می‌توان گفت هنوز تغییر چشمگیری ایجاد نشده است.»

به گفته احمد شهید٬ «عمیق‌ترین و عریض‌ترین شکاف میان توانمندی‌های بالقوه جامعه و واقعیت موجود را در ایران می‌توان دید» و هنوز فضا برای شکوفایی جامعه ایران مهیا نشده است. او گفت مردم ایران به‌طور قابل توجهی تحصیل‌کرده و با دنیای روز در ارتباط‌ند.

او همچنین گفت: «استفاده از تکنولوژی‌های نوین ارتباطی (ICT) به من به‌عنوان گزارشگر ویژه کمک می‌کند زمان بیشتری با کسانی صرف کنم که از قربانیان خشونت یا از بستگان قربانیان خشونت در ایران‌اند. در حالی که اگر امکان سفر به ایران را داشتم٬ مجبور می‌شدم زمان کمتری با آنها بگذرانم و چه بسا آن افراد صرفا به خاطر ملاقات با من به دردسر می‌افتادند.» او تاکید کرد تکنولوژی‌های ارتباطی اهیمتی حیاتی برای انجام ماموریت‌اش دارند.

«تکنولوژی همیشه جلوتر از سیاست و سیاست‌مداران حرکت می‌کند»

آلن ایر٬ سخنگوی فارسی‌زبان وزارت خارجه آمریکا٬ در این همایش از تاسیس سفارتخانه مجازی ایالات متحده در ایران گفت و از دیگر پروژه‌های مرتبط با حوزه فن‌آوری اطلاعات که از یک سو به دولت آمریکا کمک می‌کند تا بهتر صدای شهروندان ایرانی را بشنود و بازتاب دهد و از سوی دیگر به کاربران ایرانی این امکان را می‌دهد که از سد محدودیت‌های آنلاین عبور کنند و بتوانند به اطلاعات آنلاین دسترسی آزادانه داشته باشند.

پیتر هارل٬ از طراحان تحریم‌ها و سیاست‌گذاری ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها علیه ایران هم گفت: «هدف تحریم‌ها هرگز محدود کردن دسترسی ایرانیان به تکنولوژی‌های روز و سرویس‌های آنلاین فراگیر در دنیا نبوده و دولت آمریکا تلاش کرده تا با هوشمندتر کردن تحریم‌ها٬ راه ورود تجهیزات جاسوسی و مانیتورینگ خارجی - که می‌تواند برای سرکوب دیجیتال شهروندان استفاده شود ـ را سد کند و از سوی دیگر با لغو برخی تحریم‌ها٬ امکان دسترسی آزادانه ایرانیان به تکنولوژی‌های محبوب دنیا را فراهم کند. او تاکید کرد که برای تسهیل دسترسی آزادانه ایرانیان به اطلاعات٬ هنوز کارهای بسیاری از سوی دولت آمریکا و بخش خصوصی باید انجام شود.

اسکات کارپنتر٬ مدیر بخش آزادی بیان در گوگل آیدیاز٬ که اتاق فکر کمپانی گوگل است٬ به تصریح گفت که «هرجا نیازی وجود دارد٬ راهکاری برای تامین آن هم هست.» به گفته آقای کارپنتر٬ «بسیاری از محدودیت‌هایی که تا کنون رفع شده و امکان دسترسی ایرانیان به برخی سرویس‌های گوگل را فراهم کرده٬ نتیجه «دستورات اجرایی»‌ رئیس‌جمهور است٬ که می‌تواند توسط رئیس‌جمهور بعدی لغو شود و برای استمرار آن باید کارهای منسجم‌تری انجام شود.»

او افزود: «ما باید فرآیند دسترسی ایرانیان به اطلاعات را تسهیل کنیم؛ تکنولوژی بخش چشمگیری از راه‌حل است و با فراهم کردن این امکانات ما به شهروندان ایران این امکان را می‌دهیم که اگر می‌خواهند گام‌های لازم برای تغییر جامعه خود را بردارند.» اسکات کارپنتر همچنین گفت: «صحبت‌هایی که درباره گشایش دفتر گوگل در ایران مطرح شده صحت ندارد.»

علی بانکی٬ مدیر سازمان «اصل۱۹» مستقر در تورنتو که میزبان این گردهم‌آیی است٬ می‌گوید هدف از برگزاری این نشست سالانه این است که محفلی پیرامون موضوع «تکنولوژی‌های آزادی‌بخش» شکل بگیرد که بتواند طیف گسترده‌ای از افراد و سازمان‌های فعال در این حوزه را کنار هم قرار دهد؛ از دیپلمات‌ها گرفته تا فعالان کمپین‌ها و متخصصان فن‌آوری در این نشست با یکدیگر تعامل می‌کنند تا راهکارهای بهبود وضعیت دسترسی به تکنولوژی و اطلاعات در ایران را بررسی کنند.

به گفته او نمونه‌های مشابه این گردهم‌آیی در ایران و خارج از ایران برگزار می‌شود٬ اما در آن کنفرانس‌ها «به خاطر برخی محدودیت‌ها مسائل پیچیده و بحث‌برانگیزی نظیر تحریم‌ها و تاثیر دیپلماسی بر محدودیت‌های جاری در فضای تکنولوژیک ایران مطرح نمی‌شود و اصل ۱۹ قصد دارد این خلاء را پر کند.»

صدای آلمان