آشفتگی و تعدد نهادهای سانسوراینترنتی؛ وزارت ارشاد نیز به نهادهای فیلترکننده وب سایت‌ها پیوست

درحالی که هم اکنون چندین دستگاه حکومتی مسوولیت مسدود کردن پایگاه های خبری را به عهده دارند، وزارت ارشاد اعلام کرده است که از این پس قادر خواهد بود که به تنهایی با تصمیم مقامات این وزارت خانه به مسدود کردن پایگاه های خبری اقدام کند. این درحالی است که دیگر نهادهای تصمیم گیرنده درباره فیلترکردن وب سایت ها با این اقدام مخالفت کرده اند.

پیش از این نهادهایی همچون کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و قوه قضاییه و شورای عالی فضا مجازی که در همه آنها  وزارت ارشاد یکی از اعضای کمیته تصمیم گیری  برای تایید فعالیت وب‌سایت ها هستند، به بررسی و اقدام برای مسدود کردن وب سایت ها می پرداختند. اما در تاریخ در ۱۹ شهریور ماه اداره کل مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اطلاعیه‌ای با اشاره  به «ماده ٧ قانون مطبوعات» خبر از مسدود کردن وب سایت‌هایی داد که به گفته آنها «رسانه‌های فاقد مجوز» هستند کرد.

اگر چه این برداشت وزارت ارشاد از قانون مطبوعات، با مخالفت نهادهای دیگر نهادهای تصمیم گیرنده در مورد فیلترینگ سایت ها مواجه شده است. عبدالصمد خرم‌آبادی دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و معاون قضایی دادستان کل کشور در امور فضای مجازی که یکی از نهاد‌های اصلی دست‌اندرکار فیلترینگ در ایران است در واکنش به این روند جدید فیلترینگ توسط وزارت ارشاد، در ۱۵ شهریور به خبرگزاری تسنیم گفت : «وزارت ارشاد صلاحیت و مجوز فیلتر و مسدودسازی سایت‌های خبری را ندارد.»

براساس ماده ۷ قانون مطبوعات «چاپ و انتشار نشریه‌ای که پروانه برای آن صادر نشده و یا پروانه آن لغو گردیده و یا به دستور دادگاه به طور موقت یا دایم تعطیل گردیده است،‌» ممنوع و جرم محسوب می‌شود در سی ام فروردین سال ۱۳۷۹ تبصره ای به این قانون اضافه شد که می گوید «کلیه نشریات الکترونیکی مشمول مواد این قانون است».

در مرداد ۸۵، دولت محمود احمدی‌نژاد آیین‌نامه «سامان‌دهی فعالیت سایت‌های اینترنتی» را ابلاغ کرد. بر اساس این آیین‌نامه، همه وب‌سایت‌های اینترنتی باید در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ثبت برسند و وب‌سایت‌هایی اقدام به ثبت در سامانه «سازماند‌هی سایت‌های اینترنتی» نکردند مسدود خواهند شد. هم اکنون کاربرانی که به وب‌سایت‌هایی که توسط وزارت ارشاد مسدود شده‌اند مراجعه می‌کنند، با صفحه جدیدی روبه رو می شوند که مشخصات متفاوتی با صفحاتی که از طریق دیگر نهادها فیلتر می شود دارد.  تا پیش از این در صورت مسدود و یا فیلتر شدن یک وب‌سایت کاربران صفحه‌ای موسوم به «پیوند‌ها» را مشاهده می‌کردند.  براساس گزارشوب‌سایت آی‌تی آنالیز، که به انتشار آخرین اخبار و تحلیل‌های فن‌آوری در ایران می پردازد،  این صفحه جدید فیلترینگ بر اساس دستور و خواست وزارت ارشاد ایجاد شده است.

بر اساس آخرین گزارش بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل از وضعیت حقوق بشر در ایران، که در تاریخ ۲۰ اسفند ماه ۱۳۹۲ منتشر شد،  بیش از «۵۰ میلیون وب‌سایت» مسدود هستند.

اختلاف نظر نهادهای تصمیم گیرنده درباره فیلترکردن سایت‌های اینترنتی و افزایش این نهادها، هم اکنون به آشفتگی در زمینه فیلترینگ سایت‌های اینترنتی دامن زده است. برای مثال، در ۸ مهر ماه به گزارش وب‌سایت ایسکانیوز، وب‌سایت‌ “سلام نو” در حالی به دستور دادستانی مسدود شد که دو هقته قبل از آن مجوز فعالیت از وزارت ارشاد را دریافت کرده بود.

مهدی جعفری سردبیر وب‌سایت سلام‌نو به خبرگزاری ایسکانیوز گفت :«عصر روز یکشنبه سایت از دسترس خارج شد و ما تصور کردیم که به دلیل مشکلات فنی این مساله رخ داده است. این موضوع را از سوی شرکت فنی طرف قردادمان پیگیری کردیم و متوجه شدیم که به دستور قوه قضائیه سایت از دسترس خارج شده است.»

همزمان با افزایش نهادهای تصمیم گیر درباره فیلترکردن سایت های اینترنتی روز ۷ مهر ماه خبرگزاری ایسنا به نقل از مرکز ملی فضای مجازی خبر از راه‌اندازی آزمایشی سیستم فیلترینگ هوشمند داد. بر اساس گزارش این خبرگزاری سیستم فیلترینگ هوشمند قادر است تا با بررسی « تصویر، فیلم، صدا و متن در موضوعات اخلاقی» اقدام به فیتلرتر کردن محتوای وب‌سایت‌ها کند.

کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران