مرگ افشین اسانلو و نگرانی نسبت به وضعیت دو زندانی دیگر

 افشین اسانلو، فعال کارگری و زندانی عقیدتی ۴۲ ساله، روز جمعه سی و یکم خرداد ماه، پس از آنکه دچار حمله‌ی قلبی شد، در حین انتقال به بیمارستان رجایی کرج جان باخت. آقای اسانلو به دلیل فعالیت صنفی خود در سال هزار و سیصد و هشتاد و هشت بازداشت و در یک روند پر ابهام قضایی به اتهام “تبلیغ علیه نظام” و “اجتماع و تبانی” به تحمل پنج سال حبس تعزیری محکوم شد. وی از تاریخ یکم مهرماه سال هزار و سیصد و هشتاد و نه، در زندان‌های اوین و رجایی شهر کرج تحمل حبس نمود.

سهراب سلیمانی رئیس سازمان زندان‌ها، در گفتگو با خبرنگار ایسنا، علت مرگ این زندانی را “سکته‌ی قلبی” اعلام کرد. با این حال منصور اسانلو از فعالین کارگری شناخته شده و برادر این زندانی عقیدتی جان‌باخته به مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران گفت: “برادرم هیچ گونه سابقه‌ی بیماری نداشته است و مسئولیت مرگ وی در زندان، بر عهده‌ی حکومت و کسانی است که وی را به دلیل فعالیت صنفی در شرایط غیر بهداشتی و محیط بسته با کیفیت غذای نامناسب نگهداری کردند.”

وی که خود تجربه‌ی حمله‌ی قلبی در زندان رجایی شهر را دارد در ادامه افزود: “بوروکراسی دست و پاگیر موجود در داخل زندان برای انتقال یک زندانی به بیمارستان و هم‌چنین امکانات محدود بهداری زندان، از عوامل دخیل در مرگ برادرش و دیگر زندانیانی که در شرایط مشابه در زندان رجایی شهر کرج جان‌باخته‌اند؛ بوده است.”

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران بر این باور است، مرگ این زندانی عقیدتی را می توان با اشاره به عدم شفافیت و پاسخگویی مسئولین و نهادهای مربوطه در این رابطه و نیز با یادآوری زنجیره‌ی بی پایان مرگ زندانیان سیاسی به‌خصوص در سایه‌ی عدم رسیدگی مناسب پزشکی؛ پر ابهام یا مشکوک خواند. این تشکل مدافع حقوق بشر هم‌چنین افزایش نگرانی خود در مورد سلامت سایر زندانیان بیمار را اعلام می‌دارد.

بنا بر مستندات دریافتی، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تاکید می‌نماید که وضعیت پزشکی آقایان آرش صادقی و محمد رضا پورشجری دو زندانی بیمار دیگر، بخصوص با مرگ پر ابهام افشین اسانلو و در سایه‌ی بدرفتاری‌ها و بی توجهی‌های عامدانه‌ی جاری از سوی نهادهای متولی، ضروری است که مورد توجه قرار گیرد.

آرش صادقی، فعال دانشجویی، بیست و پنجم دی ماه سال گذشته توسط نیروهای امنیتیِ وابسته به وزارت اطلاعات بازداشت و به سلول‌های انفرادی بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده است. حسین صادقی، پدر وی در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرده است که پس از مدت طولانی‌ای بی‌خبری، در معدود ملاقات‌های صورت گرفته‌ی اخیر، شاهد این بودم که فرزندم به شکلی غیر طبیعی کاهش وزن داشته و به طرزی آشکار از ضعف قوای جسمانی رنج می‌برد و موهای سرش هم تراشیده شده است. آقای صادقی همچنان عنوان کرد که این فعال دانشجویی در سلول انفرادی و محروم از بسیاری حقوق، از قبیل امکان دسترسی به وکیل به سر می‌برد و با مشکلات عدیده‌ی جسمی، منجمله مشکلات جدی ریوی و خونریزی معده روبه‌روست.

محمدرضا پورشجری، وبلاگ نویس دربند که با نام مستعار “سیامک  مهر” هم شناخته می‌شود، دیگر زندانی بیماری است که در تاریخ بیست و یک شهریور ماه سال هشتاد و نه بازداشت و هم اکنون در ندامتگاه مرکزی کرج محبوس است. این زندانی عقیدتی پنجاه و یک ساله که از بیماری‌های متعددی هم‌چون مشکلات تنفسی، ضعف بینایی، دیسک کمر، نارسایی کلیوی، درد معده و سوءتغذیه رنج می‌برد، در مهر ماه سال گذشته نیز بر اثر حمله‌ی قلبی در زندان تحت عمل آنژوگرافی قرار گرفت. به گفته‌ی آقایان دکتر امجدی و دکتر نژاد بهرام، پزشکان ندامتگاه مرکزی کرج، این زندانی بیمار دارای شرایط عدم توان تحمل کیفر و به طبع محیط زندان است؛ با این همه قاضی ناظر بر زندان از ارسال پرونده‌ی‌ وی به پزشکی قانونی ممانعت به عمل می‌آورد. میترا پورشجری فرزند این وبلاگ نویس زندانی به مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران گفته است که تلاش‌های خانواده‌ی آقای پورشجری برای گرفتن مرخصی استعلاجی یا ارسال پرونده به پزشکی قانونی، با کارشکنی مسئولان مربوطه بی‌نتیجه مانده است. خانم پورشجری وضیت پدر خود را بسیار بغرنج و نگران کننده توصیف نمود.

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در رابطه با زندانیان بیمار و مرگ‌های مشکوک یا ناشی از کم توجهی‌ها یا بدرفتاری در زندان‌های ایران، با اشاره به سوابق نگران کننده و طولانی سازمان زندان‌ها و دستگاه قضایی کشور که در مورد زندانیان عقیدتی در هماهنگی و تبعیت از دستگاه اطلاعاتی و امنیتی قرار دارند؛ بدین وسیله ضمن ابراز همدردی با خانواده‌ی آقای افشین اسانلو، مرگ این زندانی عقیدتی را دلیلی واضح برای نگرانی‌های جامعه‌ی بین الملل از وضعیت و امنیت زندانیان سیاسی در ایران می‌داند و هم‌چنین نگرانی عمیق خود را از سلامت جسمی و روحی زندانیان عقیدتی نامبرده را اعلام می‌دارد.

این تشکل حقوق بشری معتقد است عدم رسیدگی پزشکی به زندانیان بیمار در مغایرت کامل با قوانین داخلی و اصول حقوق بشری به خصوص مواد ۱۰۲، ۱۰۳ و ۱۱۳ از آیین نامه‌ی اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی  و تربیتی کشور و نیز بند دوم از ماده‌ی ۲۲ حداقل قواعد استاندارد برای رفتار با زندانیان تصویب شده در کنگره‌ی اول سازمان ملل متحد (۱۹۹۵) است که صراحتا عنوان می‌دارد “زندانیان بیماری که نیاز به معالجات ویژه و تخصصی دارند باید به مراکز تخصصی یا بیمارستانی غیر نظامی در خارج زندان منتقل شوند.” هم چنین این مجموعه موضوع بدرفتاری ، ضرب و شتم و شکنجه‌ی زندانیان بیمار مذکور اعم از شکنجه‌های روحی و جسمی یا ضرب و شتم‌های اعمال شده بر آقای پورشجری، به خصوص در هفت ماه اول بازداشت ایشان در سلول‌های انفرادی زندان رجایی شهر کرج و نیز شکنجه‌ها و بدرفتاری‌های  اعمالی جاری بر آقای آرش صادقی که در سایه‌ی محرومیت ایشان از برخورداری از حق تماس و ملاقات‌های آزادانه و نیز عدم دسترسی به وکیل، شکل نگران کننده‌تری به خود می‌گیرد؛ متناقض با تعهدات دولت ایران در قبال مقاوله نامه‌های جاری و قوانین داخلی بخصوص بند ۳ از ماده‌ی ۷ و بند ۱ از ماده‌ی ۲ کنوانسیون منع شکنجه و دیگر رفتارها و مجازات‌های بی‌رحمانه و غیر انسانی، اصل ۳۹ قانون اساسی ، ماده‌ی ۷ و نیز بند ۱ از ماده‌ی ۱۰ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و نیز ماده‌ی ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر که صراحتا عنوان میدارد “هیچ کس نباید شکنجه شود یا تحت مجازات یا رفتارهای ظالمانه، ضد انسانی و تحقیر آمیز قرار بگیرد” اعلام می‌کند.

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در این رابطه به دولت ایران یاد آوری می‌کند، رسیدگی پزشکی به زندانیان جزئی از شرایط مورد نیاز آن‌ها در برخورداری از حقوق بنیادین، بخصوص حق حیات است؛ این رسیدگی نه یک امتیاز، بلکه جزئی از حقوق انسانی زندانیان است که فارق از هر تبعیضی اعم از مذهب، نژاد، رنگ، زبان و عقیده‌ی سیاسی باید به طور کامل از آن برخوردار باشند. بدیهی ست مسئولیت مستقیم سلامت جسمی  و روحی  و نیز اطمینان از عدم قرار گرفتن آن‌ها در معرض بد رفتاری، شکنجه یا رفتارهای تحقیرآمیز، تنها بر عهده‌ی آن حکومت است.

این تشکل مدافع حقوق بشر هم چنین خواهان تشکیل کمیته‌ی مستقل حقیقت یاب از طرف دولت ایران در همکاری با گزارشگران حقوق بشری سازمان ملل متحد در مورد مرگ پر ابهام آقای افشین اسانلو  و نیز سلسله مرگ‌های مشابه سال‌های اخیر، در زندان های کشور است. مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران هم چنین به صورت خاص خواستار واکنش گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد در مورد ایران خصوصاً، در رابطه با مرگ آقای افشین اسانلو و نیز خطرات جدی‌ای که سلامت و جان زندانیان عقیدتی و سیاسی بیمار در زندان‌های ایران را تهدید می‌کند؛ است.

دبیرخانه‌ی مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران

شنبه  یکم تیر ماه ۱۳۹۲ برابر با ۲۲ جون۲۰۱۳